Kategori: Makaleler

Merhaba arkadaşlar, bir gün “sadece bir saniye”yi ölçebilmek neden bu kadar büyüleyici geliyor diye düşündünüz mü? Cep telefonumuzu bir kronometreye dönüştürmekten öte, aslında zaman algımızı nasıl yönettiğimizi de gizlice keşfediyoruz. Bu yazıda sizlerle birlikte adım adım “telefondan kronometre nasıl açılır?” sorusunun ötesine geçip, bu eylemin arkasındaki bilimsel mekanizmalara da bakacağız — ama merak etmeyin, dilimiz sade, samimi ve birlikte öğrenir gibi olacak. — Telefondan Kronometre Açmanın Adımları 1. Telefonunuzda yerleşik olarak gelen saat ya da “Clock” uygulamasını açın. Örneğin, Apple iPhone’larda bu uygulamada “Stopwatch” sekmesi bulunur. ([Apple Destek][1]) 2. “Stopwatch” ya da “Kronometre” sekmesini seçin. 3. Başlat (Start) düğmesine basarak…

Pancar ve Şalgam Aynı Şey Mi? Bir sabah, kahvaltı masasındaki güneş ışığı pencereden içeri sızarken, Zeynep mutfakta panik içinde bir şeyler hazırlıyordu. Akşam yemeğine gelen misafirlerine ne pişireceğini düşünüyor, mutfağındaki her malzemeyi titizlikle gözden geçiriyordu. O sırada, kapı çaldı ve içerideki huzur, dışarıdaki neşeli hava, bir anda Zeynep’in kafasında kayboldu. Misafirleriyle buluşmadan önce, yavaşça bir masanın etrafına oturduklarında, herkesi şaşırtacak, ama bir o kadar da lezzetli bir şey yapma kararı verdi. Peki, Zeynep’in düşündüğü “şalgam” ve “pancar” aslında gerçekten birbirinin aynısı mıydı? İşte, o sırada Zeynep’in aklında beliren soru buydu. Pancar ve Şalgam: İki Farklı Dünya Zeynep’in uzun yıllardır tanıdığı…

Kıpçaklar Göktürk Mü? Kıpçaklar ve Göktürkler, Türk tarihinde önemli yer tutan iki farklı halktır. Ancak bu iki halk arasında bir bağlantı olup olmadığı, tarihsel kaynaklarda ve günümüzde hala tartışılan bir konu. Kıpçaklar, Orta Asya’nın geniş bozkırlarında göçebe bir yaşam süren ve pek çok farklı coğrafyaya yayılabilen bir halkken, Göktürkler, Orta Asya’da güçlü bir devlet kurmuş ve Türk dünyasının erken dönemdeki siyasi yapısını şekillendirmiş bir halktır. Peki, Kıpçaklar gerçekten Göktürklerin bir devamı mıdır? Bu soruya hem küresel hem de yerel bir perspektiften bakarak, halkların kökenlerine ve kültürel miraslarına nasıl ışık tutabileceğimize göz atalım. Küresel Perspektiften: Kıpçaklar ve Göktürkler Göktürkler, 6. yüzyılda…

Köstekli Sa­atin Özelliği Nedir? Bilimsel Bir Keşif Yolculuğu Hepimiz bir zaman kadar elimize “zamana dair işleyen bir makine” almışızdır — ama bu makine yalnızca “saati” göstermekle kalmaz, içinde yüzyıllardır süren bir mühendislik zekâsını, titreşen bir mekanizmayı, bir pazarlık gibi dengeleyen kuvvetleri barındırır. İşte ben de bugünkü yazıda, özellikle “köstekli saat” olarak adlandırılan cebinde taşınan saatlerin (yani klasik mekanik cep saatlerinin) özelliklerini bilimsel bir merakla incelemek istiyorum: Nedir bu köstekli saatin özelliği? Neden bu kadar değerli? Ve acaba bu özelliklerin gerçekten farkında mıyız? Temel Yapı: Köstekli Saatin Mekanik DNA’sı       Köstekli saat, genellikle bir zincir (“köstek”) aracılığıyla…

Köleci Ne Demek? Gelecekteki Etkilerini Konuşalım Bugün, hepimizin bildiği ama belki de çok az üzerinde düşündüğü bir kavramdan bahsedeceğiz: Köleci… Evet, geçmişte insanların birbirlerini zorla çalıştırdığı, özgürlüklerinin ellerinden alındığı bir dönemden bahsediyoruz. Ama şunu da düşünün: Gelecekte bu kavram, sadece tarihin karanlık sayfalarında mı kalacak, yoksa başka bir şekilde karşımıza çıkacak mı? Kölecilik, insanların birbirini sahiplenmesi, kontrol etmesi, özgürlüklerini elinden alması olarak tanımlanabilir. Peki, bu kavram tarihsel olarak nasıl bir dönüşüm geçirdi ve gelecekte nasıl şekillenecek? Merak ediyorum, teknoloji, yapay zeka, globalleşme gibi etkenler bu kavramı nasıl etkileyecek? Gelin, önce kölecilik kavramını derinlemesine inceleyelim ve ardından bu kavramın gelecekteki etkilerini,…

Latife Beyanı Ne Demek? 1. Kavramsal Tanım Hukukî işlemler açısından, latife beyanı kavramı, bir kişinin beyanında bulunmasına rağmen o beyanın ciddî ve bağlayıcı bir irade açıklaması olmadığı durumları tanımlar. Yani kişi, karşı tarafın teklifini “şaka olsun, ciddi değil” diyerek ya da öyle zannederek yaptığı bir beyanda bulunur. Bu durumda beyanın sahibinin gerçek iradesi ile dışa vurulan beyan arasında bir uyumsuzluk vardır. :contentReference[oaicite:0]{index=0} Özetle: kişi “cuk diye bir söz” söyler; ancak hukuken o sözün kendisini bağlayacağını düşünmez. Buna rağmen karşı tarafın durumu ciddî algılaması hâlinde farklı sonuçlar doğabilir. 2. Tarihsel Arka Plan Türk medeni hukuku ve borçlar hukuku literatüründe, irade ile beyan arasındaki uyumsuzluk halleri…

Tutkulu Bir Giriş Hepimiz bir arkadaş ortamındayız diyelim—kendinizi huzurlu bir köşeye yerleştirmişsiniz, bir fincan kahve elinizde, sohbet akıyor. Ve tam o anda bir dürtüyle “Neden bir türlü rahat oturamıyorum?” diye düşünüyorsunuz. İşte, o küçük ama sinsi kemik — Kuyruk Sokumu Kemiği (coccyx) — devreye giriyor. Bugün, bu kemikte neden ağrı hissedildiğini, kökenlerini, günümüzdeki yansımalarını ve olası gelecekteki etkilerini birlikte keşfedeceğiz. — Kuyruk Sokumu Kemiği Nedir ve Neden Ağrır? Anatomi bakımından kuyruk sokumu kemiği, omurganın en alt noktasıdır. Bitmiş gibi görünse de, aslında otururken, öne eğilirken, hatta bazı fiziksel aktivitelerde aktif bir rol oynar. Bu kemikte ağrı yaşanmasının tıbbi adı Coccydynia…

1 Kilo Kuzu İncik Kaç Tanedir? Kültürler Arasında Bir Yansıma Antropolojik Bir Bakış Açısıyla Yeme İçme Alışkanlıkları ve Sembolizm Kültürler, birbirinden farklı gelenekler, inançlar ve ritüeller etrafında şekillenir. İnsanlık tarihi boyunca, topluluklar yaşamlarını sürdürebilmek için çeşitli gıda tüketim alışkanlıkları geliştirmiş ve bu alışkanlıklar, sadece karın doyurmakla kalmayıp, aynı zamanda kimliklerini ve toplumsal yapılarını belirlemede de önemli bir rol oynamıştır. Kuzu incik, hemen hemen her kültürde farklı biçimlerde yer alırken, bu basit gıda ürününün ardında derin bir sembolizm ve toplumsal anlam yatmaktadır. Yeme alışkanlıklarının, kültürel kimliklerin bir yansıması olarak nasıl şekillendiğini ve topluluklar arasında nasıl farklılıklar gösterdiğini anlamak, antropolojinin temel sorularından…

Kip Eki Nedir? Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Bir Ekonomistin Girişi Ekonomi, insanın sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı seçimleri inceleyen bir bilim dalıdır. Kaynaklar sınırlıdır, ancak insanların arzuları ve ihtiyaçları, bu kaynakların nasıl dağılacağına ve kullanılacağına dair seçimler yapmalarını gerektirir. Bu seçimlerin her biri, ekonomik sonuçlar doğurur. Dil de benzer şekilde, sınırlı araçlarla – yani kelimelerle – insanlara fikirlerini, isteklerini ve düşüncelerini ifade etme imkanı verir. Bu bağlamda, dilin önemli bir parçası olan kip eki, bireylerin dileklerini, emirlerini ve şüphelerini ifade etmelerini sağlayan bir araçtır. Ekonomide olduğu gibi, dilde de seçimlerin sonuçları vardır; hangi…

İşine Sahip Çıkmak: Kültürel Bağlamda Bir Kimlik ve Sorumluluk Meselesi Kültürlerin çeşitliliği, insan davranışlarının ne kadar derin ve anlamlı olabileceğini gösteren büyüleyici bir özelliktir. İnsanlar, yaşadıkları çevreye, değerlerine ve inanç sistemlerine göre dünyayı farklı biçimlerde algılarlar. Bir antropolog olarak, bu çeşitliliği anlamak ve farklı toplulukların kimlik inşası süreçlerini keşfetmek, benim en büyük merakım. Bugün ise hepimizin zaman zaman duyduğu, ancak daha derinlemesine düşündüğümüzde farklı anlamlar barındıran bir kavramı ele alacağız: “İşine sahip çıkmak.” Peki, işine sahip çıkmak ne demek? Birçok kültür, işin ve görevlerin anlamını farklı şekillerde yorumlar. Toplumsal roller, ritüeller ve semboller aracılığıyla, iş sadece bir ekonomik faaliyet olmaktan…